Γ΄ Βουλευτικό

Επαρχία Μυκόνου και Σύρας

Ανάδειξη αντιπροσώπων

Με βάση τον εκλογικό νόμο, στην επαρχία Μυκόνου και Σύρας αναλογούσε ένας παραστάτης για το Γ΄ Βουλευτικό.

Η εκλογή του παραστάτη χαρακτηρίστηκε από έντονες παρασκηνιακές διεργασίες σχετικά με το ζήτημα της συμμετοχής ή μη στην εκλογική διαδικασία της Σύρου, που τυπικά ανήκε στην επαρχία, αλλά δεν είχε μέχρι εκείνη τη στιγμή αναγνωρίσει επισήμως την υπαγωγή της στην ελληνική επαναστατική διοίκηση. Μετά την προκήρυξη από την επαναστατική κυβέρνηση των εκλογών για τους παραστάτες στο Γ΄ Βουλευτικό, ο έπαρχος Μυκόνου και Σύρας Αλέξανδρος Αξιώτης προώθησε την 1η Μαΐου 1824 τις σχετικές διακηρύξεις και διαταγές στους πρόκριτους της Σύρου, καλώντας τους να συμμετάσχουν στην εκλογή ως έλληνες πολίτες, αλλά οι πρόκριτοι της νήσου απέρριψαν την πρόσκληση. Στις 9 Μαΐου 1824 ο έπαρχος ενημέρωσε το Υπουργείο Εσωτερικών σχετικά με τις ενέργειές του, εξέφρασε την εκτίμηση ότι, όπως και άλλοτε, μόνο οι Μυκονιάτες θα εκτελούσαν τις διαταγές, καθόσον οι Συριανοί δεν ήθελαν προς το παρόν να εξέλθουν από το καθεστώς της προσωρινής ουδετερότητας. Επειδή ο ίδιος πίστευε ότι δεν έπρεπε να τους ασκήσει πίεση να συμμετάσχουν στην εκλογή, ζήτησε οδηγίες σχετικά με τη στάση που θα έπρεπε να τηρήσει.

Στις 18 Μαΐου ο εκτελών χρέη υπουργού Εσωτερικών Γεώργιος Γλαράκης εξέθεσε στο Εκτελεστικό Σώμα το πρόβλημα που δημιουργούσε στην ελληνική διοίκηση η άρνηση των Συριανών να συμμετάσχουν στην εκλογή του παραστάτη της επαρχίας τους: από τη μία, δεν συνέφερε υπό τις περιστάσεις να αναγκάσουν τους Συριανούς να αλλάξουν στάση και, από την άλλη, δεν ήταν πρέπον να δείξουν ότι είχαν αποδεχθεί την ουδετερότητά τους. Για τους λόγους αυτούς εισηγήθηκε να αναβληθεί επ’ αόριστον η έκδοση οριστικής απόφασης για το ζήτημα και ταυτόχρονα να δοθεί η άδεια στους Μυκονιάτες να εκλέξουν όπως και την προηγούμενη χρονιά μόνοι τους τον παραστάτη της επαρχίας. Το Εκτελεστικό έκανε αποδεκτή την εισήγηση του υπουργείου (23 Μαΐου), το οποίο με τη σειρά του διέταξε στις 29 Μαΐου 1824 τον έπαρχο να προχωρήσει προς το παρόν με τη διεξαγωγή της εκλογής μόνο στη Μύκονο, αναβάλλοντας για το μέλλον τη λήψη απόφασης σχετικά με την ουδετερότητα των Συριανών. Ταυτόχρονα, το υπουργείο κάλεσε με άλλη διαταγή του τους κατοίκους της Μυκόνου να επισπεύσουν την εκλογή παραστάτη, επιλέγοντας είτε την ανανέωση της θητείας του απερχόμενου παραστάτη της Β΄ Περιόδου Ιωάννη Κοντουμά είτε την εκλογή κάποιου με ανάλογες αρετές.

Τελικά, η επαρχιακή συνέλευση για την εκλογή του παραστάτη πραγματοποιήθηκε στη Μύκονο, και όχι τη Σύρο, την πρωτεύουσα της επαρχίας, όπως προέβλεπε ο εκλογικός νόμος, την 1η Ιουνίου 1824, με τη συμμετοχή μόνο των προκρίτων της Μυκόνου, οι οποίοι επανεξέλεξαν ως παραστάτη τον Ι. Κοντουμά.

Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας δεν αμφισβητήθηκε και η επιτροπή ελέγχου των παραστατικών εγγράφων ανακοίνωσε στην ολομέλεια την επικύρωση της εκλογής στις 29 Ιουλίου 1824. Ο Ιωάννης Κοντουμάς συμμετείχε στις εργασίες του Βουλευτικού από την πρώτη συνεδρίαση της Γ΄ Περιόδου (1 Οκτωβρίου 1824) ως παραστάτης Μυκόνου.

Πηγές

Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχείο Υπουργείου Εσωτερικών (περιόδου Αγώνος), φάκ. 32, αρ. 66, 115, 154, 187-188.

Γενικά Αρχεία του Κράτους, Συλλογή Βλαχογιάννη Α΄, φάκ. 55, αρ. 208 και 215.

Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τ. 2, Αθήνα 1972, σ. 372.

Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τ. 7, Αθήνα 1973, σ. 5.

Μαρία Δημητριάδου (επιμέλεια), «Αρχείο Αγώνος» 1806-1832. Από τα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη. Επιτομές εγγράφων, τ. Β΄, Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη, 2013, σ. 77-78.

Παραστάτης

Παραπομπή

Σάκης Δημητριάδης, «Γ΄ Βουλευτικό – Μυκόνου και Σύρας», Α΄ Ελληνική Δημοκρατία. Άτλαντας δημοκρατικών θεσμών και διαδικασιών, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων – Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών/ΕΙΕ – Βιβλιοθήκη της Βουλής, Αθήνα 2022 (ημερομηνία πρόσβασης xx/x/xxxx)